Luật Giao thông Đường bộ 2024 vừa được Quốc hội khóa XV thông qua, sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2025. Đặc biệt, quy định về việc sử dụng thiết bị an toàn cho trẻ em dưới 10 tuổi hoặc có chiều cao dưới 1,35m khi ngồi trên ô tô sẽ bắt đầu áp dụng từ ngày 01/01/2026. Luật này bao gồm nhiều quy định hoàn toàn mới, do đó, các chủ phương tiện và người tham gia giao thông cần chú ý tuân thủ để tránh vi phạm và bị xử phạt.
1. Trẻ dưới 10 tuổi và cao dưới 1,35m không được ngồi cùng hàng ghế tài xế
Theo Luật Trật tự An toàn Giao thông Đường bộ 2024, trẻ em dưới 10 tuổi hoặc có chiều cao dưới 1,35m không được ngồi cùng hàng ghế với người tài xế khi tham gia giao thông bằng ô tô con. Đối với trẻ em dưới 4 tuổi, phải được chở bằng ghế chuyên dụng dành riêng cho trẻ (ngoại trừ các xe kinh doanh vận tải hành khách theo quy định của pháp luật). Người lái xe có trách nhiệm kiểm tra và hướng dẫn việc thắt dây an toàn cho trẻ em trên xe.
Quy định này sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2026.
2. Xe đưa đón trẻ em mầm non, học sinh phải có thiết bị cảnh báo, chống bỏ quên trẻ
Theo Điều 46 của Luật Trật tự An toàn Giao thông Đường bộ 2024, các xe ô tô kinh doanh vận tải chở trẻ em mầm non và học sinh phải được trang bị thiết bị ghi hình để giám sát cùng thiết bị cảnh báo chống bỏ quên trẻ em trên xe. Ngoài ra, các xe này phải đảm bảo niên hạn sử dụng không vượt quá 20 năm và sơn màu theo quy định của Chính phủ.
Đối với xe chở trẻ em mầm non hoặc học sinh tiểu học, phải được trang bị dây đai an toàn phù hợp với lứa tuổi hoặc sử dụng ghế ngồi được thiết kế phù hợp theo quy định pháp luật.
3. Bổ sung trường hợp xe mô tô hai bánh, xe gắn máy được chở tối đa 02 người/xe
Theo khoản 1 Điều 33 của Luật này, người lái xe mô tô hai bánh và xe gắn máy chỉ được phép chở một người, ngoại trừ những trường hợp sau đây được phép chở tối đa hai người:
- Chở người bệnh đi cấp cứu;
- Áp giải người vi phạm pháp luật;
- Trẻ em dưới 12 tuổi;
- Người già yếu hoặc người khuyết tật.
Như vậy, so với Luật Giao thông Đường bộ 2008, Luật Trật tự, An toàn Giao thông Đường bộ 2024 đã mở rộng quy định, cho phép xe máy chở tối đa hai người trong một số trường hợp cụ thể như trên.
4. Loại biển số xe không được định danh
Theo khoản 3 Điều 36 Luật Trật tự An toàn Giao thông Đường bộ 2024, biển số xe sẽ được quản lý theo mã định danh của chủ xe, ngoại trừ các biển số xe được quy định tại điểm b khoản 2 Điều 36. Việc quản lý biển số xe theo mã định danh được thực hiện như sau:
- Biển số xe sẽ được cấp và quản lý theo mã định danh của cá nhân hoặc tổ chức; nếu tổ chức chưa có mã định danh, sẽ quản lý theo mã số thuế, quyết định thành lập hoặc các giấy tờ tương đương.
- Nếu xe hết niên hạn sử dụng, bị hư hỏng không còn sử dụng được, hoặc chuyển quyền sở hữu, chủ xe được giữ lại biển số trong vòng 5 năm để đăng ký cho xe khác thuộc sở hữu của mình. Sau thời gian này, nếu không sử dụng, số biển sẽ bị thu hồi và cấp lại cho tổ chức hoặc cá nhân khác, trừ trường hợp xe được chuyển nhượng, trao đổi, tặng, cho hoặc thừa kế kèm biển số xe trúng đấu giá.
- Trong trường hợp chủ xe thay đổi thông tin về trụ sở, nơi thường trú, hoặc tạm trú, họ vẫn được giữ lại biển số định danh.
Bộ trưởng Bộ Công an sẽ ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về biển số xe; đối với biển số xe thuộc phạm vi quản lý của Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng sẽ ban hành quy chuẩn kỹ thuật. Do đó, biển số xe có nền màu đỏ, chữ và số màu trắng, cấp cho xe quân sự, sẽ không được quản lý theo mã định danh như các loại biển số xe thông thường.
5. Cho phép đấu giá biển số xe máy, giá khởi điểm từ 5 triệu đồng
Theo Điều 37, giá khởi điểm cho một biển số xe mô tô hoặc xe gắn máy đưa ra đấu giá sẽ không thấp hơn 5 triệu đồng. Người tham gia đấu giá phải đặt cọc một khoản tiền tối thiểu bằng giá khởi điểm của biển số xe đó.
Trong trường hợp đến hết thời hạn đăng ký tham gia đấu giá mà chỉ có một người đăng ký hoặc dù có nhiều người đăng ký nhưng chỉ một người tham gia đấu giá hoặc nếu có nhiều người tham gia nhưng chỉ có một người trả giá ít nhất bằng giá khởi điểm, thì người đó sẽ được coi là người trúng đấu giá biển số xe.
6. Giấy phép lái xe có 12 điểm, nếu vi phạm sẽ bị trừ
Theo Điều 58 của Luật Trật tự An toàn Giao thông Đường bộ 2024, điểm của giấy phép lái xe (GPLX) được sử dụng để theo dõi việc tuân thủ pháp luật về trật tự và an toàn giao thông đường bộ của người lái xe, với tổng cộng 12 điểm. Số điểm bị trừ mỗi lần vi phạm sẽ phụ thuộc vào tính chất và mức độ của hành vi vi phạm.
Dữ liệu về điểm trừ của GPLX sẽ được cập nhật ngay lập tức vào hệ thống cơ sở dữ liệu sau khi quyết định xử phạt có hiệu lực. Nếu trong vòng 12 tháng kể từ lần vi phạm gần nhất mà GPLX chưa bị trừ hết điểm và không bị trừ thêm điểm nào, số điểm trên GPLX sẽ được phục hồi đủ 12 điểm. Tuy nhiên, nếu GPLX bị trừ hết điểm, người sở hữu sẽ không được phép điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ theo loại giấy phép đã bị trừ hết điểm. Sau ít nhất 6 tháng kể từ khi bị trừ hết điểm, người có GPLX có thể tham gia kiểm tra kiến thức pháp luật về trật tự an toàn giao thông do lực lượng CSGT tổ chức. Nếu đạt yêu cầu, GPLX sẽ được phục hồi đủ 12 điểm.
Quy định này nhận được nhiều sự quan tâm và sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2025.
7. Thay đổi phân hạng giấy phép lái xe và tăng độ tuổi tối đa của người lái xe
Từ ngày 01/01/2025, giấy phép lái xe (GPLX) sẽ được phân thành 15 hạng, tăng thêm 2 hạng so với quy định hiện tại. Các hạng GPLX bao gồm: A, A1, B, B1, C, C1, D, D1, D2, BE, C1E, CE, DE, D1E, D2E với phạm vi điều chỉnh mở rộng, bao gồm cả xe điện.
Luật Trật tự An toàn Giao thông Đường bộ 2024 cũng tăng độ tuổi tối đa cho người lái xe theo điểm e khoản 1 Điều 59. Cụ thể, đối với lái xe ô tô chở người (bao gồm cả xe buýt) trên 29 chỗ ngồi (không tính chỗ người lái) và xe ô tô chở người giường nằm, độ tuổi tối đa là 57 tuổi đối với nam và 55 tuổi đối với nữ. Trước đây, theo khoản 1 Điều 60 của Luật Giao thông Đường bộ 2008, độ tuổi tối đa của người lái xe ô tô chở người trên 30 chỗ ngồi là 50 tuổi đối với nữ và 55 tuổi đối với nam.
Ngoài ra, người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ phải đảm bảo điều kiện sức khỏe phù hợp với loại phương tiện mà họ điều khiển. Bộ trưởng Bộ Y tế sẽ quy định các tiêu chuẩn sức khỏe, tổ chức khám sức khỏe cho người lái xe và người điều khiển xe máy chuyên dùng, đồng thời xây dựng cơ sở dữ liệu về sức khỏe của người lái xe.
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và Bộ trưởng Bộ Công an sẽ quy định về độ tuổi của người lái xe trong lực lượng quân đội và công an khi thực hiện nhiệm vụ quốc phòng và an ninh.
8. Nghiêm cấm điều khiển phương tiện mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn
Luật Trật tự, An toàn Giao thông Đường bộ quy định cấm “Điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ khi trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn.”
Quy định này không phải là nội dung mới mà kế thừa từ Luật Giao thông Đường bộ 2008 và thống nhất với khoản 6 Điều 5 của Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia 2019, quy định rõ ràng hơn cho lĩnh vực giao thông đường bộ. Tuy nhiên, nội dung này đã được chính thức đưa vào Luật.
Theo khoản 5, Điều 87 của Luật Trật tự, An toàn Giao thông Đường bộ, Bộ Y tế có trách nhiệm quy định về phương pháp xác định nồng độ cồn và nồng độ cồn nội sinh trong máu, làm cơ sở để xác định các trường hợp người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ có nồng độ cồn trong máu hoặc hơi thở do sử dụng rượu, bia hoặc các đồ uống có cồn khác.
Trên đây là tổng hợp những quy định mới/bổ sung trong Luật Giao thông đường bộ trong kỳ họp Quốc hội vừa qua. Hy vọng những chia sẻ trong bài sẽ hữu và giúp bạn nắm rõ các quy định trong an toàn giao thông.
