Khi di chuyển trên đường dài, lốp dự phòng chính là “vị cứu tinh” giúp bạn xử lý nhanh mọi sự cố thủng lốp, hỏng hóc lốp bất ngờ. Dù ít khi sử dụng, nhưng việc trang bị và bảo quản lốp dự phòng đúng cách sẽ đảm bảo an toàn và giúp bạn yên tâm hơn khi di chuyển. Để hiểu rõ hơn về lốp dự phòng là gì cũng như cách thay lốp đúng chuẩn, mời bạn cùng tham khảo thông tin trong bài viết.
Lốp dự phòng là gì? Vì sao mỗi xe nên có lốp dự phòng?
Lốp dự phòng là chiếc lốp được trang bị thêm trên ô tô, thường được đặt ở khoang hành lý phía sau hoặc bên ngoài xe. Đúng như tên gọi, lốp dự phòng dùng để thay thế tạm thời khi một trong bốn lốp chính gặp sự cố như thủng, nổ, hoặc hư hỏng bất ngờ trong quá trình di chuyển.
Việc trang bị lốp dự phòng là vô cùng cần thiết vì nó đóng vai trò như “cứu tinh” trong những tình huống khẩn cấp. Nếu không có lốp dự phòng, khi lốp chính gặp sự cố, xe có thể bị kẹt lại, gây nguy hiểm cho người lái và hành khách, đặc biệt trong điều kiện thời tiết xấu hoặc địa hình xa xôi. Ngoài ra, lốp dự phòng còn giúp tiết kiệm thời gian, chi phí cứu hộ và mang lại sự an tâm cho mọi chuyến đi.
Các loại lốp dự phòng phổ biến hiện nay
Trên thị trường hiện nay, lốp dự phòng được thiết kế đa dạng để đáp ứng nhu cầu sử dụng và đặc điểm của từng dòng xe. Việc hiểu rõ các loại lốp dự phòng sẽ giúp bạn lựa chọn đúng sản phẩm, đảm bảo an toàn và tiện lợi khi di chuyển.
Lốp dự phòng thông thường
Đây là loại lốp có kích thước, kiểu dáng và thông số kỹ thuật giống hệt lốp chính trên xe. Khi thay thế, lốp dự phòng full-size không làm ảnh hưởng đến khả năng vận hành, hệ thống phanh hay cảm giác lái.
Ưu điểm lớn nhất là bạn có thể sử dụng lốp này như lốp chính, không bị giới hạn về quãng đường hay tốc độ. Tuy nhiên, nhược điểm là loại lốp này khá nặng, chiếm nhiều diện tích khoang chứa và có giá thành cao hơn các loại lốp dự phòng khác.
Lốp dự phòng tạm thời (lốp donut)
Lốp dự phòng tạm thời có kích thước nhỏ hơn, trọng lượng nhẹ hơn lốp tiêu chuẩn và thường chỉ bằng 2/3 so với lốp chính. Ưu điểm của loại lốp này là dễ dàng cất giữ, tiết kiệm không gian và giảm tải trọng cho xe, đồng thời giá thành cũng rẻ hơn.
Tuy nhiên, lốp donut chỉ nên sử dụng trong phạm vi dưới 80km và với tốc độ tối đa 80km/h. Việc dùng lâu dài có thể ảnh hưởng đến hệ thống treo, khung gầm và trải nghiệm lái xe không được êm ái như lốp full-size.
Lốp dự phòng run-flat
Lốp run-flat được thiết kế đặc biệt với thành bên gia cố chắc chắn, cho phép xe tiếp tục di chuyển ngay cả khi lốp bị thủng hoặc mất áp suất. Thông thường, xe có thể chạy thêm khoảng 80km với tốc độ tối đa 80km/h sau khi lốp bị xì hơi.
Lốp run-flat giúp tài xế không cần thay lốp ngay trên đường, tăng tính an toàn và tiện lợi. Tuy nhiên, loại lốp này có giá thành cao hơn, không phải xe nào cũng tương thích và khi thay thế cần lưu ý đến hệ thống cảm biến áp suất lốp.
Khi nào cần sử dụng lốp dự phòng?
Trong quá trình sử dụng ô tô, lốp dự phòng là giải pháp tạm thời giúp bạn xử lý các sự cố bất ngờ liên quan đến lốp xe. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng nên dùng lốp dự phòng và việc nhận biết đúng thời điểm thay thế là rất quan trọng để đảm bảo an toàn.
Dấu hiệu cần thay lốp dự phòng
- Lốp chính bị thủng, nổ hoặc rách lớn không thể vá: Khi lốp xe gặp sự cố nghiêm trọng như thủng lớn, nổ hoặc rách mép lốp, bạn nên thay ngay bằng lốp dự phòng để tiếp tục di chuyển an toàn.
- Gai lốp mòn dưới mức an toàn (dưới 1,6mm): Khi rãnh hoa lốp đã mòn sâu, độ bám đường giảm, xe dễ bị trượt hoặc phanh kém hiệu quả, cần thay lốp dự phòng ngay lập tức.
- Lốp xuất hiện các vết nứt, phồng rộp, biến dạng: Đây là dấu hiệu lốp đã xuống cấp, có nguy cơ nổ lốp bất cứ lúc nào, cần thay thế bằng lốp dự phòng để đảm bảo an toàn.
- Áp suất lốp giảm bất thường hoặc đèn cảnh báo áp suất lốp sáng liên tục: Lốp bị rò rỉ khí, không giữ được áp suất tiêu chuẩn cũng là lúc bạn nên thay lốp dự phòng.
- Lốp đã sử dụng quá lâu (trên 5-10 năm): Theo khuyến cáo của các hãng lốp, lốp dự phòng cũng cần được kiểm tra định kỳ và thay mới sau 6-10 năm hoặc khi có dấu hiệu hư hỏng.
Trường hợp không nên dùng lốp dự phòng
- Không sử dụng lốp dự phòng cho hành trình dài hoặc thay thế lốp chính lâu dài: Lốp dự phòng chỉ là giải pháp tạm thời, không được thiết kế để vận hành liên tục trên quãng đường dài hoặc với tốc độ cao. Sử dụng lâu dài có thể gây hư hỏng bộ vi sai, giảm độ bám đường và tăng nguy cơ mất an toàn.
- Khi lốp dự phòng có kích thước, cấu tạo khác biệt với lốp chính: Việc sử dụng lốp dự phòng không đồng bộ với các lốp còn lại có thể làm ảnh hưởng đến hệ thống vận hành của xe, đặc biệt là hệ dẫn động và hệ thống phanh.
- Lốp dự phòng bị non hơi, đã quá hạn sử dụng hoặc có dấu hiệu hư hỏng: Trước khi thay, cần kiểm tra kỹ tình trạng lốp dự phòng. Nếu lốp quá non, bị nứt, phồng hoặc đã cũ, tuyệt đối không sử dụng để tránh nguy hiểm khi di chuyển.
- Không sử dụng lốp dự phòng khi chở quá tải hoặc đi vào địa hình phức tạp: Khả năng chịu tải và độ bền của lốp dự phòng kém hơn lốp chính, không phù hợp cho các chuyến đi đòi hỏi vận hành nặng hoặc địa hình khó khăn.
Hướng dẫn thay lốp dự phòng đúng cách
Việc thay lốp dự phòng đúng kỹ thuật không chỉ giúp bạn tiếp tục hành trình mà còn đảm bảo an toàn cho bản thân và phương tiện. Dưới đây là các bước thay lốp dự phòng chi tiết:
Bước 1: Tìm nơi an toàn, bằng phẳng để dừng xe
Đỗ xe ở vị trí an toàn, mặt phẳng, tránh xa làn xe đang lưu thông hoặc các khúc cua khuất tầm nhìn. Bật đèn cảnh báo nguy hiểm và đặt biển báo/cọc tiêu phía sau xe để cảnh báo các phương tiện khác.
Bước 2: Kéo phanh tay, vào số P hoặc số 1/số lùi
Đảm bảo xe không bị trôi bằng cách kéo phanh tay, chuyển cần số về P (xe số tự động) hoặc số 1/số lùi (xe số sàn).
Bước 3: Chèn bánh xe
Dùng vật nặng hoặc chèn chuyên dụng để cố định bánh xe đối diện với bánh cần thay, tránh xe bị trôi khi thao tác.
Bước 4: Chuẩn bị dụng cụ và lốp dự phòng
Lấy lốp dự phòng cùng các dụng cụ cần thiết như: kích nâng (con đội), cờ lê mở ốc, tay quay, chèn bánh xe.
Bước 5: Nới lỏng ốc bánh xe
Dùng cờ lê nới lỏng các ốc bánh xe theo đường chéo, KHÔNG tháo rời hoàn toàn ở bước này. Nới lỏng giúp dễ dàng tháo ốc khi bánh đã được nâng lên.
Bước 6: Nâng xe bằng kích
Đặt kích vào đúng vị trí quy định (thường gần bánh xe cần thay, trên khung gầm), nâng xe lên cho đến khi bánh xe cách mặt đất khoảng 3-5cm.
Bước 7: Tháo bánh xe bị hỏng
Tháo hoàn toàn các ốc, nhẹ nhàng nhấc bánh xe bị hỏng ra khỏi trục và đặt sang một bên.
Bước 8: Lắp lốp dự phòng
Đặt lốp dự phòng vào trục, căn chỉnh đúng vị trí, vặn các ốc theo đường chéo để bánh xe không bị lệch. Lúc này chỉ siết ốc vừa phải để cố định bánh xe.
Bước 9: Hạ kích và siết chặt ốc
Từ từ hạ kích cho bánh xe chạm đất. Sau đó, dùng cờ lê siết chặt các ốc theo đường chéo một lần nữa để đảm bảo bánh xe chắc chắn.
Bước 10: Thu dọn dụng cụ và kiểm tra lần cuối
Dọn dẹp dụng cụ, lắp lại các phụ kiện (nếu có). Kiểm tra lại độ chặt của các ốc, áp suất lốp dự phòng trước khi tiếp tục di chuyển.
Lưu ý khi thay lốp dự phòng
Ngoài việc tìm hiểu lốp dự phòng là gì bạn cũng cần lưu ý thêm một số vấn đề trong quá trình thay thế lốp để đảm bảo an toàn:
- Luôn chọn vị trí đỗ xe chắc chắn, tránh xa làn đường chính hoặc khúc cua khuất tầm nhìn. Bật đèn cảnh báo nguy hiểm và đặt biển báo/cọc tiêu cách xe vài chục mét để các phương tiện khác dễ nhận biết.
- Sử dụng vật nặng (đá, gỗ, chặn chuyên dụng) để chèn bánh đối diện với bánh cần thay, giúp cố định xe, hạn chế nguy cơ xe bị trôi.
- Trước khi lắp, hãy kiểm tra áp suất, độ mòn, vết nứt hoặc phồng rộp trên lốp dự phòng để đảm bảo an toàn khi sử dụng.
- Khi tháo/lắp ốc bánh xe, thực hiện theo đường chéo hoặc hình sao để bánh xe được ép đều, tránh lệch góc hoặc lỏng lẻo.
- Lốp dự phòng chỉ là giải pháp tạm thời, không nên chạy quá 80km/h và nên thay lại lốp chính càng sớm càng tốt để đảm bảo an toàn vận hành.
- Sau khi thay xong, chạy thử xe ở tốc độ thấp để kiểm tra độ ổn định, phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như rung lắc, tiếng động lạ để xử lý kịp thời.
Giải đáp một số thắc mắc thường gặp về lốp dự phòng
Trong quá trình sử dụng ô tô, nhiều tài xế vẫn còn băn khoăn về cách dùng và bảo quản lốp dự phòng sao cho an toàn, hiệu quả. Dưới đây là giải đáp những câu hỏi thường gặp nhất:
Lốp dự phòng nên sử dụng bao lâu?
Lốp dự phòng chỉ nên sử dụng trong thời gian ngắn, tối đa khoảng 80–112km và chỉ dùng để di chuyển đến gara hoặc nơi sửa chữa gần nhất. Không nên dùng lốp dự phòng thay thế lốp chính trong thời gian dài vì khả năng chịu tải, độ bám đường và độ bền đều thấp hơn lốp chính.
Thay thế lốp dự phòng có mất nhiều thời gian không?
Quy trình thay lốp dự phòng khá đơn giản, nếu thực hiện đúng kỹ thuật chỉ mất khoảng 10–15 phút. Bạn nên chuẩn bị đầy đủ dụng cụ và tuân thủ các bước an toàn để thao tác nhanh chóng, hiệu quả.
Lốp dự phòng có cần giống lốp chính không?
Không bắt buộc lốp dự phòng phải giống hoàn toàn lốp chính. Hiện nay, nhiều xe trang bị lốp dự phòng nhỏ gọn (donut) để tiết kiệm không gian và trọng lượng. Tuy nhiên, nếu dùng lốp dự phòng khác kích thước hoặc cấu tạo với lốp chính, bạn chỉ nên sử dụng tạm thời và thay lại lốp chính càng sớm càng tốt để đảm bảo an toàn và tránh ảnh hưởng đến hệ thống vận hành của xe.
Có thể đi xa bằng lốp dự phòng không?
Không nên đi xa bằng lốp dự phòng. Loại lốp này chỉ dùng cho các tình huống khẩn cấp và quãng đường ngắn, với tốc độ tối đa khoảng 80km/h. Việc sử dụng lốp dự phòng cho hành trình dài có thể gây mất an toàn, ảnh hưởng đến bộ vi sai và các bộ phận khác của xe.
Hy vọng với những chia sẻ trong bài viết đã giúp bạn giải đáp được thắc mắc lốp dự phòng là gì cũng như cách thay thế đúng chuẩn. Việc trang bị và kiểm tra lốp dự phòng thường xuyên sẽ đảm bảo an toàn, tiết kiệm thời gian, chi phí sửa chữa khi gặp sự cố. Đừng quên bảo dưỡng lốp dự phòng định kỳ để luôn yên tâm trên mỗi chuyến đi.
